Powołanie

Powołanie zwyczajowo kojarzy się nam z przeznaczeniem do stanu duchownego bądź zakonnego. Jednak wiąże się on również z funkcjami świeckimi, czyli z czynnościami, które są związane z zawodem, jaki został nam prędzej przez Boga ustalony i wybrany.

Termin powołanie zaczerpnięty z języka łacińskiego oznacza wołanie, zapraszanie bądź zwoływanie. Jesteśmy zapraszani do takiej formy życia, którą z oddaniem będziemy służyć innym ludziom, jednak to od nas zależy czy będziemy sprawować ją z zaangażowaniem i miłością. W ogólnym znaczeniu powołaniem nazywamy wszystko to, co nie jest naszą wolą, a wolą Bożą.

Bóg powołuje do osiągnięcia największego poziomu świętości jak i do miłości. Najlepsza definicja powołania zdaniem Jana Pawła II brzmi:

Być człowiekiem! Być nim jako chrześcijanin! Być człowiekiem wedle miary daru Chrystusowego. Każde powołanie w Kościele ma swoje źródło w miłosiernym spojrzeniu Jezusa.

Trzeba sobie uświadomić, że zostać powołanym to znaczy zostać szczególnie wybranym. Człowiek powołany to człowiek, od którego Bóg będzie znacznie więcej wymagał, który ma być kimś kto ogarnia miłością bezinteresowną. Powołanie przez Boga nie wiąże się z przywilejem dla osoby powołanej, ale z wielką odpowiedzialnością i obowiązkiem.

Powołanie zobowiązuje do służby z miłością tym najmniejszym, których społeczeństwo spycha na margines. W związku z tym, że powołanie nie jest przywilejem, dla danej osoby może być ono związane z licznymi niedogodnościami i ograniczeniami.

Człowiek nie ma takiej władzy by sam siebie powołać, taką moc ma tylko Bóg, który wie co jest dla człowieka najlepsze i co może mu pomóc w zbawieniu.

Chociaż najbardziej ogólną definicją powołania jest służba ludziom, może ona realizować się na wiele sposobów. Powołaniem lekarza jest troska o zdrowie ludzi i posługa im przez leczenie, a powołaniem chorego staje się cierpienie, bo ono jest swoistym darem z siebie samego.

Ksiądz Jan Twardowski opisuje, że znał kapłana, który z powodu ciężkiej choroby załamał się, ponieważ stwierdził, że gdy nie może wykonywać obowiązków typowo kapłańskich tj. udzielanie sakramentów czy głoszenie homilii staje się bezużytecznym i niepotrzebnym księdzem.

Czy w takim przypadku kapłan, który nie jest w stanie wykonywać posług ze względu na ciężką chorobę traci powołanie? Tak jak i osoba chora, która całe życie była przekonana i wychowywana, że jej powołaniem była jej choroba, a nagle zdrowieje, czy również traci powołanie? Albo lekarz, który nie może pełnić swojego zawodu z jakiegoś powodu?

Ksiądz Jan Twardowski odpowiada, że jedynym niezmiennym powołaniem człowieka jest służba Bogu w tym, co w tajemniczy sposób dla nas zaplanował. Nie ma podziału na powołanie lepsze czy gorsze, mniejsze czy większe, każdy jest powołany w taki sposób, aby jak najbliżej zbliżył się do Bożego oblicza.

Powołanie jest darem samego Boga, ale nie daje go po to, aby człowieka ograniczyć czy odebrać wolność. Jest to wyraz troski o każdego człowieka. Na samym początku Bóg pragnie, żeby człowiek zrozumiał kim naprawdę jest. Dlatego Bóg powołuje człowieka do zrozumienia, że nie jest ani zwierzęciem, ani Bogiem – choć jest stworzony na Jego podobieństwo i może iść drogą Chrystusową, pełną miłości względem drugiego człowieka.

Ojciec Święty Franciszek stwierdził podczas sesji plenarnej Kongregacji do spraw Duchowieństwa, że powołanie kapłańskie jest skarbem ukrytym w roli. Jest to skarb, który Pan Bóg ukrył w sercach niektórych, przez Niego wybranych osobach. Papież mówił o odkrywaniu powołania i wyniesieniu go na światło dzienne, ponieważ jak ujął, jest ono podobne do nieoszlifowanego diamentu, które w wyniku ciężkiej pracy rozbłyśnie pośród wspólnoty Kościoła.

Jan Paweł II pisał o wyjątkowości kapłańskiego powołania:

Chrystus jest Pełnią, Źródłem i Pierwowzorem wszystkich powołań, zwłaszcza powołania do służby kapłańskiej jako szczególnego uczestnictwa w Jego kapłaństwie, które wyraża się przez niezatarty znak, jaki wyciskają w duszy człowieka święcenia kapłańskie.

Jak pisał papież Jan Paweł II, dwa aspekty powołania to dar i tajemnica.

Powołanie na brata zakonnego to proces, w którym osoba odczuwa wezwanie do życia zakonnego. Osoba przechodzi formację, która ma celu przygotować do życia zakonnego, służbie Bogu i ludziom. Proces formacyjny obejmuje okres postulatu, nowicjatu, junioratu i ślubów wieczystych. Bracia zakonni nie przyjmują święceń kapłańskich, składają śluby podstawowe dla wszystkich zgromadzeń: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Szczególnym zadaniem braci zakonnych jest posługa w klasztorze jako furtiana (furta jest w pewnym sensie wizytówką klasztoru). Oprócz posługi na furcie, bracia posługują w zakrystii jak również pełnią funkcje w zależności od ich zdolności i zainteresowań.

Jednakże pierwszym warunkiem powołania jest przyjaźń z Jezusem Chrystusem. Bez tej przyjaźni człowiek powołany nie będzie zdolny do realizacji Bożego planu. Mężczyzna, który nie ma przyjacielskiej relacji z Chrystusem nie będzie potrafił odczytać tego, co zaplanował dla niego sam Bóg. To właśnie Bóg jest „powołaniowcem” i to od Niego zależy, kto i kiedy zostanie powołany, tylko trzeba być z Nim w ciągłej relacji.

Powołanie kapłańskie umożliwia realizację biblijnego wezwania „Pójdź za mną” (Mt 9,9). Te słowa należy przyjąć jako życiowe spełnienie, jako wskazówkę do realizacji Bożego planu.

Przychodzi w życiu taki czas, w którym młody człowiek zastanawia się, jak podjąć najlepszą decyzję dotyczącą swojego życia. Gdybyśmy zapytali młodych ludzi, jakie mają plany na przyszłość, to odpowiedzi padałyby podobne: założenie rodziny, ukończenie dobrych studiów i znalezienie dobrej pracy, inni wiążą dalsze życie z życiem konsekrowanym, kapłańskim czy duchowym.

Po dokonaniu wyboru następuje czas na rozeznanie powołania. Na tym etapie pomocne mogą stać się rozmowy z kierownikami duchowymi, kapłanami czy spowiednikami.

Ks. Marek Dziewiecki w swoim rozważaniu na temat powołania kapłańskiego podaje warunki, jakie powinien spełniać kandydat do święceń kapłańskich.

Na samym początku trzeba uwierzyć, że takowe powołania istnieją i że my sami nie wymyślilibyśmy lepszego sposobu na swoje życie niż On, ponieważ Bóg jest tym, który wie, w jaki sposób najlepiej nas wykorzystać w swojej słusznej sprawie.

Następnie, każdy powołany nie może czuć się wywyższony, nie może popadać w pyszne myślenie, że to akurat ja zostałem przez Niego wybrany, a nie ktoś inny. Powinien bardziej się uniżać jako ten, który ma służyć ludziom jako narzędzie w rękach Boga.

Kolejnym warunkiem jest, aby powołany nie odczytywał swego powołania jako utraty swojej wolności i szczęścia, gdyż droga ta prowadzi do wiecznej szczęśliwości jak i radości.

Po wstępnych badaniach i decyzji przełożonych kandydat, który zostaje przyjęty do seminarium musi upewnić się, że Bóg chce jego kapłaństwa. Konieczna jest wtedy walka, jaką będzie toczył sam ze sobą podczas formacji seminaryjnej, gdy będzie pracował nad swoją osobą. Podczas formacji będzie się uczyć wielu nowych rzeczy oraz będzie odkrywał coraz bardziej swoje wnętrze.

Podczas tej drogi ujawnią się wszelkie wady, które trzeba zniwelować jak i zalety, które powinno się pielęgnować i rozwijać. Ważnym aspektem jest pogłębianie więzi z Jezusem. Przyjaźń między kandydatem a Jezusem jest potwierdzeniem tego, że chce z Nim współpracować i chce dać się Jemu prowadzić. Formacja każdego kandydata trwa wiele lat, aby osiągnąć jak najwyższy stopień dojrzałości w posłudze kapłańskiej również w formie intelektualnej.

Ksiądz Marek Dziewiecki jasno określił czym się charakteryzuje osoba, która ma aspiracje do kapłaństwa:

Kandydat do kapłaństwa to ktoś, kto na wzór Chrystusa ma szerokie serce, to ktoś, kto potrafi zrezygnować z założenia własnej rodziny po to, by kochać miłością Chrystusową, to ktoś, kto w szczególny sposób zdolny jest kochać tych, których nikt nie kocha, to ktoś, kto kocha w sposób całkowicie bezinteresowny, to ktoś, kto kocha tych, którzy nie mogą odpłacić za okazaną miłość, to ktoś, kto zdaje sobie sprawę z tego, że kapłaństwo nie jest sposobem na ucieczkę od życia czy szukanie życia łatwego i wygodnego.

W Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium czytamy, że klerycy, którzy już są w trakcie formacji powinni być wytrwali w modlitwie, pałający miłością, myślący tylko o tym, co prawdziwe, sprawiedliwe i co przynosi dobrą sławę, wszystko do końca czyniąc ku chwale i czci Bożej.

Klerycy mają duże pole do działania, jeżeli chodzi o promocję takiego życia w Internecie. Doświadczamy różnych motywów i sposobów jakimi się posługują by zachęcić młodych do współpracy w różnych inicjatywach kościelnych, które mają na celu zbliżyć człowieka do Boga.

Bracia w seminariach organizują różne akcje, które promują w Internecie, po to, by miały jak największy rozdźwięk i by móc zaangażować jak najwięcej młodych do tworzenia wspólnego dobra. Takie inicjatywy łączą się również z duszpasterstwem powołaniowym.

Jeżeli chodzi o pojęcia duszpasterstwa to ma ono swoje korzenie w Ewangelii Janowej, która ukazuje scenę pasterza i owiec, wyrażając stanowisko Chrystusa wobec swoich uczniów oraz Kościoła. Wyodrębnione są dwa typy duszpasterstwa: duszpasterstwo powołaniowe jak i duszpasterstwo powołań.

Duszpasterstwo powołań jest częściej spotykanym i bardziej adekwatnym do naszych rozważań, ponieważ chodzi o konkretne grono ludzi, które otrzymało dar powołania do służebnej roli w Kościele w formie kapłańskiej, zakonnej czy misyjnej i to właśnie duszpasterstwo ma na celu wzbudzać takowe powołania.

Duszpasterz powołań musi trwać na drodze rozeznania takiej osoby oraz ją prowadzić. Jego zadanie kończy się wraz z rozpoczęciem formacji osoby powołanej. Czasami może być tak, że człowiek nie da rady sam odkryć daru, jaki został mu powierzony i w takiej sytuacji trzeba mu pomóc rozeznać jego drogę. Niekiedy może chodzić tylko o rozpalenie w nim wiary chrześcijańskiej.

Posługa duszpasterska wiąże się przede wszystkim z aktywnością tych, którzy są pasterzami kościoła, czyli kapłanów bądź biskupów. Ich głównym celem jest umocnienie ludzi w wierze oraz doprowadzenie ich do zbawienia poprzez wszelką posługę kapłańską.

Priorytetem w parafii jest, aby parafianie byli motywowani do modlitwy o nowe powołania i za tych, którzy są już na drodze kapłańskiej. W Parafiach powinno być rozpowszechnione nabożeństwo pierwszoczwartkowe, w którym szczególnie kładzie się nacisk na powołania z danych parafii.

Oprócz modlitwy ważna jest pomoc młodym w rozwijaniu ich wiary w ramach uczestnictwa w różnych grupach młodzieżowych, aranżowanie spotkań, w których uczestnicy mogą zadawać pytania itp. Spore znaczenie w obszarze powołaniowym ma więź z klerykami danej parafii oraz ich wychowawcami, którzy zawsze swoim przykładem mogą otworzyć drogę innym.

Gdy chodzi o wspólnoty zakonne, to zarówno one, jak i każdy poszczególny brat są współodpowiedzialni za wzbudzanie powołań oraz dalsze asystowanie na drodze powołania.

Osoba rokująca darem powołania powinna być obdarzona szczególną opieką. Rozwój dojrzałości ludzkiej jak i chrześcijańskiej powinien być celem takiej troski o kandydata. Osobą koordynującą duszpasterstwem powołaniowym powinien być brat wyznaczony przez prowincjała, który współpracuje z innymi prowincjami.

Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej Pastores dabo vobis pisał:

Dla Kościoła obdarzonego godnością i odpowiedzialnością ludu kapłańskiego, istotne i najważniejsze momenty duszpasterstwa powołań to modlitwa i sprawowanie liturgii.

Modlitwa i Słowo Boże stwarzają idealne warunki do poznania drogi życia. Dlatego ważnym jest, aby wychowywać młodych od samego początku do niezłomnej modlitwy i rozważania Słowa Bożego. Papież podkreśla milczenie i słuchanie jako warunki do usłyszenia Bożego powołania na drogę kapłańską.

Jan Paweł II wzywa do wspólnotowej modlitwy za powołania, ponieważ to ona jest centrum nowych powołań. Źródłem zaś powołań jest liturgia, która ma ogromną rolę w duszpasterstwie powołań. Papież podkreśla:

Jest ona bowiem żywym doświadczeniem daru Bożego i wielką szkołą przygotowującą do odpowiedzi na Boże wezwanie. Każde nabożeństwo liturgiczne, a szczególnie sprawowanie Eucharystii, odsłania nam prawdziwe oblicze Boga, włącza nas w tajemnice Paschy, czyli w tę godzinę, dla której Chrystus przyszedł na świat i ku której zmierzał z własnej woli, okazując posłuszeństwo wezwaniu Ojca. Ofiarowanie cierpień w intencji powołań przyczynia się w znacznym stopniu do ich wzrostu.

Pisząc dalej, papież ustalił, że wiedzę, którą zdobywa się podczas studiowania należy wykorzystywać w zastosowaniach praktycznych, to jest w określonych formach posługi duszpasterskiej.